Trên hệ thống điều hòa ô tô, hai chế độ lấy gió trong và gió ngoài mang lại hiệu quả hoàn toàn khác nhau. Việc lựa chọn đúng chế độ không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng không khí trong cabin, sức khỏe của người ngồi trên xe mà còn tác động trực tiếp tới khả năng làm mát và mức tiêu hao nhiên liệu.
Trong thời gian gần đây, chất lượng không khí tại nhiều đô thị lớn, đặc biệt là Hà Nội, thường xuyên rơi vào ngưỡng kém đến xấu. Bụi mịn PM2.5, khói thải từ phương tiện giao thông cùng hiện tượng sương mù quang hóa khiến không khí trở nên ô nhiễm nghiêm trọng, tiềm ẩn nhiều nguy cơ cho hệ hô hấp.
Với những người di chuyển bằng ô tô hằng ngày, việc bật gió trong hay gió ngoài trên điều hòa trở thành yếu tố quan trọng hơn bao giờ hết. Chỉ một thao tác nhỏ nhưng có thể quyết định mức độ tiếp xúc với bụi mịn và các chất độc hại trong suốt hành trình.
Phân biệt chế độ gió trong và gió ngoài trên ô tô
Hầu hết các dòng xe hiện nay đều được trang bị hai chế độ lấy gió vào cabin, bao gồm gió ngoài và gió trong, điều khiển thông qua nút bấm hoặc cần gạt trên bảng tap-lô.
Khi bật chế độ gió ngoài, hệ thống điều hòa sẽ hút không khí trực tiếp từ môi trường bên ngoài, đưa qua bộ lọc rồi thổi vào trong xe. Ưu điểm của chế độ này là không khí luôn được làm mới, giàu oxy, giúp người lái tỉnh táo, hạn chế cảm giác bí bách và mệt mỏi khi ngồi lâu trong cabin.
Ngược lại, chế độ gió trong hoạt động bằng cách tuần hoàn lại không khí sẵn có trong xe, hạn chế tối đa việc lấy thêm không khí từ bên ngoài. Nhờ vậy, bụi mịn, khí thải và mùi hôi bên ngoài đường phố khó xâm nhập vào cabin hơn. Bên cạnh đó, gió trong giúp điều hòa làm lạnh nhanh, giảm tải cho hệ thống và góp phần tiết kiệm nhiên liệu, đặc biệt trong điều kiện thời tiết nắng nóng.
Khi nào nên sử dụng chế độ gió trong?
Theo nhiều chuyên gia kỹ thuật ô tô, trong bối cảnh ô nhiễm không khí gia tăng, chế độ gió trong là lựa chọn an toàn hơn cho sức khỏe.
Khi xe di chuyển trong khu vực có mật độ giao thông cao, nhiều khói bụi, công trình xây dựng hoặc thường xuyên bám sau xe tải, xe buýt xả khói, việc bật gió ngoài có thể khiến bụi mịn và khí độc lọt thẳng vào khoang lái. Những hạt bụi siêu nhỏ này có khả năng xâm nhập sâu vào phổi, làm tăng nguy cơ các bệnh về hô hấp, tim mạch, đặc biệt nguy hiểm với người có bệnh nền.
Ngoài ra, việc mở gió ngoài khi đi phố giờ cao điểm còn dễ gây mùi khó chịu, cay mắt, đau đầu. Vì vậy, sử dụng gió trong khi di chuyển trong đô thị, khu vực ô nhiễm hoặc khi gặp mùi lạ trên đường là giải pháp được khuyến nghị.
Khi nào nên bật gió ngoài?
Dù mang lại lợi ích trong môi trường ô nhiễm, việc sử dụng gió trong liên tục trong thời gian dài cũng không nên. Không khí trong cabin nếu bị tuần hoàn quá lâu sẽ dần thiếu oxy và tích tụ CO2, khiến người ngồi trong xe cảm thấy mệt mỏi, buồn ngủ và giảm khả năng tập trung – đặc biệt nguy hiểm với tài xế khi lái xe đường dài.
Các chuyên gia khuyến cáo, cứ sau khoảng 20–30 phút nên chuyển sang gió ngoài trong vài phút để bổ sung không khí tươi. Nếu xe chở đông người, việc này cần thực hiện thường xuyên hơn hoặc có thể hé cửa kính trong thời gian ngắn để tăng lưu thông không khí.
Chế độ gió ngoài phù hợp khi xe chạy đường dài, ở tốc độ cao, di chuyển tại khu vực ngoại thành hoặc nơi có không khí trong lành. Ngoài ra, khi xe vừa được khởi động sau thời gian dài đóng kín, bật gió ngoài khoảng 2–3 phút giúp đẩy khí nóng, mùi nhựa và CO2 tồn đọng ra ngoài.
Đừng bỏ qua việc bảo dưỡng lọc gió điều hòa
Bên cạnh việc lựa chọn chế độ gió phù hợp, tình trạng lọc gió điều hòa cũng đóng vai trò quyết định đến chất lượng không khí trong xe. Lọc gió bẩn hoặc quá hạn sẽ làm giảm khả năng giữ bụi mịn, khiến cả gió trong lẫn gió ngoài đều hoạt động kém hiệu quả.
Trong điều kiện môi trường ô nhiễm thất thường, người dùng nên vệ sinh hoặc thay lọc gió sớm hơn khuyến cáo. Một số mẫu xe hiện đại sử dụng lọc than hoạt tính hoặc lọc HEPA cho hiệu quả lọc cao hơn, tuy nhiên vẫn cần bảo dưỡng đúng định kỳ để phát huy tác dụng.
Hiểu rõ cách sử dụng hệ thống điều hòa và điều chỉnh chế độ gió hợp lý không chỉ giúp hành trình dễ chịu hơn mà còn là giải pháp quan trọng để bảo vệ sức khỏe cho người lái và hành khách trên xe.
