Hộp số tự động (AT) đang ngày càng được trang bị nhiều cấp số hơn – từ 4 cấp, 6 cấp lên 8 đến 10 cấp. Vậy lý do thực sự là gì? Nhiều cấp số hơn có thực sự giúp xe chạy tốt hơn không? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ vấn đề này một cách đơn giản và dễ tiếp cận nhất.
-
Contents
Hộp số tự động ngày càng nhiều cấp số – xu hướng tất yếu
Trước đây, hộp số tự động 4 hoặc 5 cấp từng rất phổ biến. Tuy nhiên, đến năm 2025, chúng gần như đã lỗi thời. Các dòng xe phổ thông hiện nay sử dụng hộp số 6 cấp là phổ biến nhất, trong khi các mẫu xe cao cấp như BMW, Mercedes, Audi… đã chuyển sang 8, 9, thậm chí 10 cấp số.
Mitsubishi Xpander hiện vẫn đang sử dụng hộp số tự động 4 cấp
Ví dụ, dòng SUV cỡ lớn như Ford F-150 hay Chevrolet Suburban trang bị hộp số 10 cấp để tối ưu hiệu suất và tiết kiệm nhiên liệu.
-
Vì sao cần nhiều cấp số hơn?
Hộp số tự động nhiều cấp mang lại một số lợi ích quan trọng:
Tiết kiệm nhiên liệu: Nhiều cấp số giúp động cơ duy trì vòng tua thấp hơn ở các điều kiện lái ổn định (ví dụ chạy cao tốc), từ đó giảm lượng xăng tiêu thụ.
Tăng hiệu suất vận hành: Hộp số nhiều cấp cho phép lựa chọn tỉ số truyền phù hợp hơn với từng tình huống, giúp xe tăng tốc mượt mà hơn.
Giảm áp lực cho động cơ: Xe ít phải gồng máy, vận hành nhẹ nhàng và êm ái hơn.
-
Hộp số nhiều cấp – lợi thì rõ, nhưng có điểm hạn chế
Bên cạnh lợi ích, việc tăng cấp số cũng có những mặt hạn chế nhất định:
Kích thước và trọng lượng tăng: Do nhiều bánh răng hơn, hộp số sẽ to và nặng hơn, ảnh hưởng đến thiết kế và khối lượng xe.
Chi phí cao hơn: Càng nhiều cấp số, cấu tạo càng phức tạp, đòi hỏi công nghệ và phần mềm điều khiển tối ưu. Điều này làm tăng chi phí sản xuất và bảo dưỡng.
Một hộp số tự động 10 cấp do Ford và GM hợp tác phát triển
Chuyển số có thể bị “lắt nhắt” nếu phần mềm điều khiển chưa tinh chỉnh tốt. Người lái có thể cảm thấy xe chuyển số quá nhiều lần, thiếu mượt mà.
Tuy nhiên, các hãng lớn như BMW, Ford, GM, ZF đã cải tiến rất nhiều để khắc phục các điểm này. Hộp số 8 cấp ZF hiện là một trong những loại được đánh giá tốt nhất thế giới, chuyển số nhanh, mượt, tiết kiệm nhiên liệu và rất bền bỉ.
-
Vậy hộp số nhiều cấp có thực sự tốt hơn?
Câu trả lời là: có, nếu được thiết kế và điều chỉnh tốt.
Một số loại hộp số 8–10 cấp như ZF, Mercedes 9G-Tronic, Ford-GM 10 cấp… đã chứng minh rằng nhiều cấp số không làm mất đi cảm giác lái mà còn tăng độ mượt, tiết kiệm nhiên liệu và cải thiện hiệu năng vận hành.
Tuy nhiên, nếu phần mềm điều khiển chưa tốt, thì kể cả 10 cấp cũng có thể gây khó chịu khi lái vì chuyển số liên tục
Tuy nhiên, nếu phần mềm điều khiển chưa tốt, thì kể cả 10 cấp cũng có thể gây khó chịu khi lái vì chuyển số liên tục.
-
Tổng hợp ưu và nhược điểm của hộp số tự động nhiều cấp
| ✅ Ưu điểm | ⚠️ Nhược điểm |
| Tiết kiệm nhiên liệu hơn | Kết cấu phức tạp, nhiều chi tiết |
| Tăng tốc mượt mà hơn | Giá thành cao hơn (sản xuất & sửa chữa) |
| Giảm áp lực cho động cơ | Có thể chuyển số nhiều nếu thiết kế kém |
| Vận hành êm ái, ít tiếng ồn | Trọng lượng và kích thước lớn hơn |
Bảng trên áp dụng cho các loại hộp số tự động nhiều cấp phổ biến hiện nay như 8 cấp, 9 cấp, 10 cấp…
Không phải số càng nhiều là càng tốt, mà là tối ưu ra sao
Việc một chiếc xe dùng hộp số 6 cấp hay 10 cấp không quan trọng bằng việc nó được tinh chỉnh tốt đến mức nào. Một hộp số 6 cấp hiệu quả có thể vận hành mượt hơn hộp số 10 cấp nhưng điều chỉnh chưa tối ưu. Điều quan trọng là:
Hộp số phải phù hợp với dòng xe
Được thiết kế, lập trình và tinh chỉnh chính xác
Mang lại cảm giác lái êm, ổn định, tiết kiệm nhiên liệu